Waarom onze voorouders in het verleden een bepaalde familienaam gingen dragen is lang niet altijd duidelijk. De verplichting om in 1812 een familienaam aan te nemen heeft natuurlijk in veel gevallen geleid tot het laten vastleggen van namen die reeds voor die tijd in gebruik waren. Zo werd ook de naam Spin al gebruikt in de doop-, trouw- en begraafboeken vanaf 1792, dus zo’n twintig jaar voordat er van enige verplichting sprake was.
De naam Spin wordt in de meeste publicaties uitgelegd als een aan het dierenrijk ontleende geslachtsnaam. Dit lijkt een voor de hand liggende verklaring. Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat de naam ooit als bijnaam gebruikt is en zich daarna tot geaccepteerde familienaam heeft ontwikkeld.  Mogelijk lagen bepaalde uiterlijke kenmerken of bepaalde gebeurtenissen of gedragingen ten grondslag aan deze bijnaam.
Het is tenslotte ook denkbaar dat de naam is afgeleid van de spinnerij en weverij, in die tijd nog niet de grote fabrieksmatige industrie zoals die zich later met name in Twente ontwikkelde, maar vooral een kleinschalige of huisindustrie op het platteland.
De werkelijke betekenis van de naam en de beweegredenen van betrokkenen om juist deze naam aan te nemen zullen we nooit te weten komen. Eén verklaring van de familienaam snijdt historisch gezien weliswaar geen hout, maar het is een alleraardigst verhaal. Het werd me ooit toegestuurd door mevrouw Spin – Zeegers uit Darp. Zij schreef mij:

“Mijn schoonmoeder (Maria Orsel, geb. 08-10-1876 te Havelte) had een mooi verhaal over het ontstaan van de naam Spin. Het moet in de tijd van Napoleon zijn geweest dat de Kozakken onze dreven binnentrokken om Holland te verlossen van de Fransen. Op een dag bevond één van de Kozakken zich in een netelige positie. De Fransen zaten hem op de hielen, maar hij wist zich ergens te verstoppen. Hij kneep ‘m zo, dat hij een schietgebedje naar boven zond. En zie daar, op dat moment zag hij een spinnetje afdalen en deze spon een prachtig web voor de opening van zijn schuilplaats. De Fransen liepen de schuilplaats voorbij, denkend dat daar achter dat spinnenweb toch niemand kon zitten. Onze Kozak was het spinnetje zo innig dankbaar, dat hij altijd zijn naam wou blijven dragen.”

Een prachtig verhaal als variant op een bekend thema. Zo is er de legende over het ontstaan van de Davidster, gebaseerd op 1 Samuel 24:4 waarin wordt verteld dat David op zeker moment op de vlucht is voor de troepen van koning Saul en zich verschuilt in een spelonk. De legende wil dat God een grote spin naar de spelonk zond die een groot web voor de ingang spon, waardoor koning Saul om de tuin werd geleid. In het web zou de vorm van een Davidster hebben gezeten.
Maar ook Mohammed zou op zijn vlucht vanuit Mekka en op de hielen gezeten door zijn achtervolgers een veilige plek hebben gevonden in een grot, waar een spin vervolgens een groot web voor de ingang maakte.
Interessante verhalen, maar David en Mohammed vonden hierin kennelijk geen aanleiding om zich met de naam Spin te tooien…..