Het was Napoleon die bij Keizerlijk Decreet van 18 augustus 1811 het aannemen van een vaste familienaam verplicht stelde. Iedereen moest binnen een jaar aan die verplichting voldoen. Het vastleggen van de familienaam gebeurde in de gemeentelijke registers van naamsaanneming.

Alleen van Hendrik Alberts en Lammert Alberts zijn de akten van naamsaanneming bekend; hun broer Jan Alberts was al in 1809 overleden. Van de andere twee kinderen uit het gezin kennen we alleen de doopdata en ontbreekt verder elk spoor.
Op 28 januari 1812 is de akte van naamsaanneming van Hendrik opgemaakt:

Voor ons Maire der Gemeente Noordwolde, Canton Oldeberkoop Arrondissement Heerenveen, Departement Vriesland, gecompareerd zijn Hendrik Alberts Spin wonende te Blesdijke, heeft dezelve verklaard dat hij verblijft bij (*) den naam van Spin voor familienaam, dat hij heeft het volgende getal Zonen en Dochters – te weeten Beerend, oud zeven jaar en Aaltje oud dertien jaar. En verklaarde den comparant wijders dat deszelfs vader Albert Hendriks woonende te Onnen nog in leven is.

(*) De standaardformulering in de akte luidt “.. heeft dezelve verklaard dat hij aanneemt den naam van …”. Het woord “aanneemt” is doorgestreept en vervangen door “verblijft bij”. Daarmee wordt onderstreept dat de naam Spin dus al in gebruik was voor 1812.

Hendrik ondertekent de akte met een kruisje. Daarbij is aangetekend: “dit is Hendrik Alberts Spin eigen gezette Merke”.
Iets verderop in het zelfde register staat de naamsaanneming van Lammert Alberts Spin, wonende te Blesdijke aan. Ook hier is de formulering ” …verblijft bij den naam van Spin …” gebruikt en net als zijn broer blijkt ook Lammert de schrijfkunst niet machtig.

Jan Alberts is al in 1809 overleden, dus ruim voordat hij een achternaam moest laten vastleggen. Zijn kinderen zijn in 1811 nog klein. De jongste is nog maar 5 jaar, de anderen zijn 8, 11, 14, 16 en de oudste is 18 jaar. De jongsten zijn vermoedelijk nog bij moeder thuis, de oudsten werken waarschijnlijk buitenshuis. Noch van zijn kinderen, noch van zijn vrouw Rinkje Berends – die in 1811 in Tuk woont – is een naamsaanneming bekend. Toch gaan alle kinderen verder met de familienaam Spin door het leven.  Arend Harms Orsel had als stiefvader wellicht de naamsaanneming van de kinderen moeten regelen, maar ook daar is geen spoor van te vinden.

In de registers van in 1811 aangenomen familienamen van Steenwijkerwold, Steenwijk, Oldemarkt en Havelte komt geen familienaam Spin voor. Toch zou men de naamsaanneming van “Albert Hendriks woonende te Onnen” in Steenwijkerwold verwachten. Het is niet duidelijk waarom dat niet is gebeurd, maar een aantal verklaringen zijn denkbaar.
Het is bekend, dat zelfs in 1825 nog niet iedereen voldaan had aan de verplichting een vaste familienaam aan te nemen. Degenen die dat toen nog niet gedaan hadden kregen nog zes maanden de tijd om aan hun verplichtingen te voldoen. Albert Hendriks kan natuurlijk een van die mensen zijn geweest, die (om wat voor reden dan ook) niet zo’n haast maakten met het aannemen van een familienaam. Bovendien overleed hij al in februari 1812 toen de inschrijving van namen misschien nog in volle gang was.
Ook de wijze van inschrijving verschilde nogal eens. In sommige gemeenten werden inderdaad alle gezinnen opgenomen, maar in andere werden de bestaande namen stilzwijgend gehandhaafd en alleen werkelijk nieuwe namen ingeschreven. Of dit ook in de gemeente Steenwijkerwold het geval is geweest, is mij niet bekend, maar de familienaam Spin werd ruim voor 1811 al gebruikt.

Voor zover bekend komen we de familienaam Spin voor het eerst tegen in 1792 bij het huwelijk van Jan Alberts en Rinkje Berends. Zowel Jan Alberts als zijn broer Hendrik Alberts worden dan beiden vermeld met de achternaam Spin. In Nederland komen vanaf de 17de eeuw diverse vermeldingen van de geslachtsnaam Spin voor, maar van een aantoonbare relatie met die geslachten is geen sprake.